Φεστιβάλ που αφουγκράζεται την Ελλάδα του 2016

Την ατμόσφαιρα της γιορτής ξαναβρήκε, στη χθεσινή επίσημη παρουσίαση του προγράμματός του, το Φεστιβάλ Αθηνών, που έγινε στην πολύ πιο ταιριαστή για τη σημερινή φυσιογνωμία του Πειραιώς 260. Καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι ιδρυμάτων και δημόσιων οργανισμών γέμισαν τη μεγάλη αίθουσα του Κτηρίου Η, δημιουργώντας μια θορυβώδη και νεανική ατμόσφαιρα, που δεν θύμιζε σε τίποτα την επιφυλακτική υποδοχή του Γιαν Φαμπρ πριν από ενάμιση μήνα.
Ανακοινώθηκε χθες το πρόγραμμα
Ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος και οι συνεργάτες του γνωρίζουν πως το τραυματικό παρελθόν είναι πίσω τους, αλλά και ότι "σηκώνουν τη σκυτάλη", όπως είπε χαρακτηριστικά, μιας "επιτυχημένης πορείας, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία". Συνέχεια και καινοτομία, λοιπόν, αυτά φαίνεται να είναι τα δύο βασικά στοιχήματα της νέας διεύθυνσης, με το βάρος να πέφτει φέτος στη συνέχεια, λόγω των έκτακτων συνθηκών που δημιουργήθηκαν - "Ανέλαβα συνειδητά τον ρόλο διαχειριστή κρίσης" είπε.
Το ότι ήταν μια "δύσκολη χρονιά" παραδέχθηκε, στον σύντομο χαιρετισμό του, και ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, βέβαιος όμως ότι η χθεσινή μέρα ήταν μια "ευτυχής στιγμή, που υπόσχεται μια εξαιρετική νέα χρονιά".
Παρά τους περιορισμούς, ο Β. Θεοδωρόπουλος και η ομάδα του κατάφεραν, μέσα στις πέντε προηγούμενες εβδομάδες, να καταρτίσουν ένα πρόγραμμα βραχύτερο μεν, αφού θα αρχίσει στις 15 αντί για την 1η Ιουνίου, που θα περιλαμβάνει όμως 70 περίπου παραστάσεις, ανάμεσα στις οποίες περισσότερες από 10 ξένες παραγωγές, όταν όλοι ανέμεναν ότι ήταν αργά για οποιαδήποτε μετάκληση.
Οι ελληνικές παραγωγές επιλέχθηκαν χάρη στο "απρόσωπο πρωτόκολλο", δηλαδή από τις αιτήσεις που είχαν κατατεθεί στην προηγούμενη διοίκηση. "Πιστεύω ότι επιλέχθηκαν οι πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις", που συγκροτούν έναν ενιαίο άξονα: "νεανικό, εναλλακτικό και πολιτικό, με την έννοια ότι αφουγκράζεται την Ελλάδα και τον κόσμο του 2016" είπε ο διευθυντής του Φεστιβάλ.
Ταυτόχρονα, αναγνώρισε ότι η "συνήθης πρακτική" που ακολούθησε στην Επίδαυρο χρειάζεται επανεξέταση. Όμως το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για το Ηρώδειο ή τη Μικρή Επίδαυρο, το στίγμα των οποίων είναι ζητούμενο εδώ και χρόνια. Φέτος, πάντως, στο Ηρώδειο φιλοξενούνται κατά κύριο λόγο συναυλίες από τις κρατικές ορχήστρες και όπερα από τη Λυρική, ενώ οι έξι εκδηλώσεις της Μικρής Επιδαύρου ισομοιράζονται ανάμεσα στο θέατρο και στη μουσική.
Ο Β. Θεοδωρόπουλος τόνισε ότι ένας θεσμός σαν το Φεστιβάλ "καλείται να είναι και εθνικό, και διεθνές, και να έχει πρώτιστο μέλημα να παράγει Πολιτισμό, έργα και συνεργασίες, όχι απλώς να τα φιλοξενεί". Αν οι διεθνείς συνεργασίες, εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί παρά να παραπεμφθούν στο μέλλον, η συζήτηση για τη φυσιογνωμία του Φεστιβάλ επείγει, όπως άλλωστε κατέδειξε και ο διάλογος που διεξάγεται ανάμεσα στους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις στο θέατρο Σφενδόνη. Αυτή ήταν άλλη μία "σκυτάλη" που σήκωσε ο διευθυντής του Φεστιβάλ, προγραμματίζοντας έναν πιλοτικό κύκλο συζητήσεων και ημερίδων με θέμα "Τι Φεστιβάλ θέλουμε;", όπως επίσης σχετικά με την τέχνη της σκηνοθεσίας σήμερα, τις νέες μορφές πολιτικού θεάτρου και τις ανάγκες του καλλιτέχνη του χορού.
Στην ομιλία του, ο νέος διευθυντής επιχείρησε να σκιαγραφήσει κάποιες κατευθύνσεις για το μέλλον. Προανήγγειλε λοιπόν την επιδίωξη ίδρυσης κέντρου εφαρμοσμένης μελέτης του αρχαίου δράματος "Λύκειον Επιδαύρου", παρουσία, μάλιστα, του δημάρχου Επιδαύρου, αλλά και αναθέσεις νέων έργων για την υποστήριξη της θεατρικής γραφής και της δραματουργίας του χορού. Παράλληλα, προτεραιότητα θα δοθεί στο άνοιγμα στην πόλη και την κοινωνία και στην πολιτική συμπαραγωγών με τη διεθνή πολιτιστική κοινότητα.
Για ένα πρόγραμμα "ελληνικό, όχι ελληνοκεντρικό" έκανε λόγο η Δήμητρα Κονδυλάκη, σύμβουλος στον τομέα του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, που "επαναδιαπραγματεύεται θεατρικά τη σύγχρονη Ιστορία, αλλά και την κρίση". Μιλώντας για τον χορό, η σύμβουλος Στεριανή Τσιντζιλώνη έκανε λόγο για επικέντρωση σε "αναρχόμενους αλλά και καταξιωμένους δημιουργούς της νέας γενιάς". Τέλος, ο Ματίας φον Χαρτς, υπεύθυνος για τις διεθνείς παραγωγές, είπε πως η "πολιτική ματιά" αποτέλεσε τη λέξη - κλειδί για φέτος.
Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο Β. Θεοδωρόπουλος ξεκαθάρισε πως η έδρα του Φεστιβάλ δεν θα μεταφερθεί στο Μέγαρο Μουσικής, ενώ σχετικά με τον προϋπολογισμό της διοργάνωσης, ο πρόεδρος της Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε. Γιώργος Αντωνακόπουλος σημείωσε πως θα είναι μειωμένος κατά τουλάχιστον 25%, ενώ οι εκταμιεύσεις έχουν καθυστερήσει περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Στόχος πάντως είναι έως το τέλος της χρονιάς να έχουν εξοφληθεί όλα τα οφειλόμενα, φετινά και προηγούμενων ετών.
Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι η παρουσίαση του προγράμματος μεταδόθηκε ζωντανά στο Ίντερνετ, ενώ υπήρχε και ταυτόχρονη διερμηνεία στη νοηματική.
Το πρόγραμμα με μια ματιά
Στα 400 χρόνια από τον θάνατο του Σαίξπηρ είναι αφιερωμένες μια σειρά παραστάσεις, με πρώτη μια περφόρμανς πάνω στον Ιούλιο Καίσαρα από τον γνώριμο για το ελληνικό κοινό Ρομέο Καστελούτσι (17-20/6), που θα δοθεί στο Εθνικό Θέατρο, το οποίο για πρώτη φορά φιλοξενεί σειρά παραστάσεων του Φεστιβάλ. Ακόμη, ο Λιθουανός Οσκάρας Κορσουνόβας σκηνοθετεί Άμλετ (25-26/6) και η Ιόλη Ανδρεάδη φαντάζεται τον Νεαρό Ληρ (17-18/7), αλλά και η όπερα Μάκβεθ του Βέρντι, από τη νοτιοαφρικανική ομάδα Third World Bunfight.
Στην Αθήνα θα εμφανιστούν ακόμη ο Ροντρίγκο Γκαρσία με τη νέα του παραγωγή 4 (4-5/7) και η Λόλα Αρίας από την Αργεντινή, με μια περφόρμανς για τον πόλεμο των Φόκλαντ, καθώς και η βέλγικη ομάδα Needcompany με τον Τυφλό ποιητή (28-29/6). Επίσης, ο Ελβετός Μίλο Ράου με το θέατρο - ντοκουμέντο Σκοτεινοί αιώνες (25-26/7), ο Ζουλιέν Γκοσλέν με το 2666 του Ρομπέρτο Μπολάνιο (30-31/7). Στον χορό θα δούμε τους Αλεσάντρο Σαρόνι (20-21/6), Γιαν Μάρτενς (22-23/6), Μισέλ Αν ντε Με και Ζακό Βαν Ντορμέλ (23-24/7).
Η αυλαία του Φεστιβάλ Αθηνών θα σηκωθεί στις 15-16/6, από το ODC Ensemble της Έλλης Παπακωνσταντίνου και το Re-volt Athens, ενώ στη συνέχεια ο Γιάννης Καλαβριανός με τον θίασο του ΘΟΚ θα παρουσιάσουν το έργο του Ταντέους Σλομποτζιάνεκ Η τάξη μας (17-18/6). Στη συνέχεια, ξεχωρίζουν η Αργυρώ Χιώτη και η ομάδα Vasistas με το νέο έργο του Ευθύμη Φιλίππου (20-21/6), ο Γιάννης Κακλέας με μια ολονυκτία για τη Σάρα Κέιν και το Ψύχωσις 4:48 (8-9/7), το Θέατρο Ατόμων με Αναπηρία με τους Πέρσες (13-14/7), η Σοφία Μαραθάκη με τη Φιλονικία του Μαριβώ (15-16/7), η Ελένη Ευθυμίου με την Αντιγόνη του Ανούιγ (21-22/7), ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης με το Παραβάν του Ζενέ (30-31/7) κ.ά.
Στην Επίδαυρο
Τα φετινά Επιδαύρια θα ανοίξει ο Γιώργος Κιμούλης, που σκηνοθετεί τον Πλούτο του Αριστοφάνη (1-2/7), για να ακολουθήσουν ο Γιάννης Χουβαρδάς με την Ορέστεια του Αισχύλου (8-9/7), η κοινή παραγωγή Εθνικού, ΚΘΒΕ, ΘΟΚ με την Αντιγόνη του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού (15-16/7), οι Επτά επι Θήβας του Αισχύλου σε σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις από το ΚΘΒΕ (22-23/7), ο Οιδίπους τύραννος του Σοφοκλή σε συμπαραγωγή του Εθνικού και του Θεάτρου Βαχτάνγκοφ (29-30/7), η Λυσιστράτη σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού από το Εθνικό (5-6/8) και, τέλος, οι Όρνιθες του Αριστοφάνη από τον Νίκο Καραθάνο (19-20/8).
Σπύρος Κακουριώτης